Ασχολίαστη πτυχή του προβλήματος του επίμαχου βιβλίου:
Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία (για την Στ΄ τάξη του Δημοτικού)

Η παρατεινόμενη εκκρεμότητα - αντιδικία σχετική με σχολικό βιβλίο Ιστορίας για 12/χρονα παιδιά μού επιβάλλει να επανέλθω στο θέμα ως καθήκον δασκάλου, με την ελπίδα ότι είναι πιθανό να συμβάλω στη διευκρίνιση ότι πρώτιστα είναι ζήτημα παιδαγωγικό. Κατ' ανάγκην θυμίζω κάποια πρόσφατα δημοσιεύματα, που οι συντάκτες τους αποκαλύπτουν πτυχές της σύγχυσης και της αγωνίας:

· «Το βιβλίο Ιστορίας και οι επικριτές του» (Εφημ. «Καθημερινή» της 15 Ιουνίου 2007, υπογράφει ο Κ. Δ. Ζέπος).

· «Το διαβόητο βιβλίο» (επιστολή του Θ. Χ. Κοντογιαννόπουλου στην Εφημ. «Κ» της 23 Ιουνίου 2007»).

· «Να ανατεθεί σε άλλους ιστορικούς το βιβλίο» (θέση της ΔΑΚΕ Καθηγητών) και

· Τέσσερα συναφή δημοσιεύματα στην εφημ. «Το Παρόν» (της 24.6.2007, σελ. 20-21).

· «Έλεος, όχι άλλες εικασίες» (δήλωση της υπουργού Παιδείας, δημοσιευμένη στην εφημ. «Κ» της 15 Ιουνίου 2007, σελ 6). Περιέχει και την ακόλουθη πρόταση, προτροπή - αποτροπή: «Ακούστε, το βιβλίο είναι επιστημονική υπόθεση, δεν είναι πολιτικό ζήτημα, με το οποίο ορισμένοι παίζουν...».

Ανεξάρτητα από τις επιστημονικές θέσεις και εκτιμήσεις δεοντολογίας, που θίγονται με τα παραπάνω δημοσιεύματα, μια πτυχή μένει άθικτη, απροσπέλαστη:

Κατά πόσον τα περιεχόμενα του βιβλίου και η εννοιολογική ένδυσή τους και η μέθοδος παρουσίασής τους ανταποκρίνονται στην αντιληπτική ικανότητα 12/χρονων παιδιών και... είναι δυνατόν να διδαχτούν στα πλαίσια του σχολικού χρόνου (δύο διδακτικών ωρών των 40΄- 42΄ κάθε εργάσιμη εβδομάδα);

Ενδεικτικά μόνο θα σημειώσω ότι: σε μια διδακτική ώρα των 40΄-42΄ καλείται ο δάσκαλος να παρουσιάσει στο ακροατήριό του τα ακόλουθα:

· ΄Αφιξη του Όθωνα ως βασιλιά (το 1833)...με τη συνοδεία Αντιβασιλέων, γιατί ήταν ανήλικος...

· Επανάσταση της 3ης του Σεπτέμβρη (1843) για την παραχώρηση Συντάγματος (περιορισμό της Απόλυτης Μοναρχίας σε Συνταγματική)...

· Τελική έξωση του Όθωνα ...(1862)...

· Εκλογή νέου βασιλιά (1863) , του Γεωργίου Α΄...

· Διαδικασίες ψήφισης νέου Συντάγματος και διαμόρφωση Βασιλευόμενης Δημοκρατίας (1864).

· Στο Γλωσσάριο γίνεται λόγος για «Αρχή της Δεδηλωμένης» (μιας αρχής περιοριστικής, που επέβαλε ουσιαστικά ο Χαρίλαος Τρικούπης με τη δημοσίευση ενός άρθρου[1] επικριτικού για τους χειρισμούς του βασιλιά στην προώθηση Πρωθυπουργών της επιλογής του).

· Η ενότητα ολοκληρώνεται με το Κίνημα στο Γουδί (1909), την εμφάνιση του Στρατιωτικού Συνδέσμου και παράθεση κάποιων αιτημάτων του, την πρόσκληση και προώθηση του Ελευθέριου Βενιζέλου στην πολιτική σκηνή του ελλαδικού χώρου (το 1910).

Για τον «εννοιολογικό φόρτο» με τον οποίο οι συγγραφείς «φωτίζουν» τα δωδεκάχρονα παιδιά (πάνω από το αντιληπτικό επίπεδό τους) ενδεικτικά πάλι σημειώνω κάτι από αυτά που ζητούν ως άσκηση μνήμης - ορισμού - κατανόησης, σε άλλη ενότητα, στη σελίδα 14: Αναγέννηση, Διαφωτισμός, ορθός λόγος (συνολικά 10 έννοιες)!... Υποτίθεται ότι οι έννοιες αυτές έχουν αναλυθεί για τα τυχερά 12/χρονα παιδιά στις προηγούμενες σελίδες.

Αλλά είναι πιθανό να αναρωτηθείτε τώρα: οι ερωτήσεις αυτές θα απαντηθούν από τα παιδιά; Τους ευτυχείς γονείς ή τους εργατικούς φροντιστές, που θα κουραστούν γι' αυτές; Αναρωτηθείτε, όποια παιδεία κι αν έχετε, τι σημαίνει ορθός λόγος.

Όλα αυτά τα ενδεικτικά μπορείτε να τα βρείτε σχεδόν σε κάθε διδακτική ενότητα. Η ταπεινότητά μου έχει καταγράψει αρκετά σε άλλα σύντομα δημοσιεύματα (στην εφ. «Το Παρόν», από το Πάσχα και μετά).

Για το επίπεδο της όλης συγγραφής ενδεικτικά μόνο θα σας πληροφορήσω ότι οι συγγραφείς προσφέρουν στα ευτυχισμένα 12/χρονα παραθέματα από συγγράμματα πανεπιστημιακά, κείμενα επιστημονικών συνεδρίων (π.χ. εκλεκτού επιστήμονα συγγραφέα, του κ. Διαμαντούρου). Όλα όμως αυτά είναι αποκαλυπτικά της διδακτικής εμπειρίας που φαίνεται να έχουν ή να στερούνται οι συγγραφείς του βιβλίου από την αγία έδρα διδασκαλίας του Δημοτικού Σχολείου. Και δείχνουν ποιο είναι το πρώτιστο πρόβλημα του επίμαχου βιβλίου:

Είναι πρόβλημα επιστημονικό ή παιδαγωγικό;

Και η λύση του (ως επιλογή και πράξη: ποιο χρέος έχουμε απέναντι στα παιδιά και ποιο δρόμο επιλέγουμε) είναι πολιτικά ουδέτερη η εντονότατα πολιτική;

Κατά την ταπεινή μου γνώμη:

Για όσα ενδεικτικά κατέγραψα το δίλημμα είναι κυριότατα παιδαγωγικό ως προς την ουσία (τί θα διδάξουμε στα παιδιά, με ποια μέθοδο, για ποιο σκοπό και με ποιο βιβλίο διδάξιμο / κατανοητό και σύμμετρο προς τον πραγματικό σχολικό χρόνο).

Είναι έκδηλα πολιτικό ως προς την προέλευση και την έπειτα περιπλοκή και αναβλητικότητα και τους σημερινούς δισταγμούς ή την ατολμία για επίλυσή του (από την κυβερνητική πλευρά) ή την ανεξήγητη σιωπή (από την πλευρά της αξιωματικής αντιπολίτευσης).

Τι συμβαίνει όμως ως προς τον μερισμό των ευθυνών;

.α΄. Η προηγούμενη Κυβέρνηση ευθύνεται[2] πλήρως για το αναλυτικό Πρόγραμμα (π.χ. να διδάξουμε στα 12χρονα και Γαλλικό Διαφωτισμό, για να τα «φωτίσουμε»...), για την προκήρυξη διαγωνισμού συγγραφής, για τον ορισμό Επιτροπής Κρίσης, με άτομα σοφά ή φιλόσοφα, όχι όμως με εμπειρία από Δημοτικό Σχολείο...

.β΄. Η σημερινή Κυβέρνηση ευθύνεται πλήρως για την προώθηση του βιβλίου, μολονότι είχε έγκαιρα[3] ενημερωθεί ότι δεν είναι διδάξιμο!!!

Επειδή η πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΠΘ υποστήριξε την άποψη ότι η διόρθωση του βιβλίου «είναι υπόθεση επιστημονική», θεωρώ χρέος να ενημερώσω για μια λεπτομέρεια:

Σε μια διδακτική ενότητα του βιβλίου (σελ. 68-70) διαβάζουμε και ότι στις μέρες του Καποδίστρια «διανέμονται[4] εθνικές γαίες».

Καλό είναι να ρωτηθούν οι συγγραφείς για κάποια τεκμηρίωση, γιατί - ανεξάρτητα από τις προθέσεις του πρώτου Κυβερνήτη - κάτι τέτοιο δεν έγινε , όσο γνωρίζω[5]. Περιορίζομαι σε αυτή μόνο την επισήμανση διαπιστώσιμης ανακρίβειας, για να μη δημιουργήσω πρόβλημα μεγαλύτερο στους συγγραφείς και κριτές και την πολιτική ηγεσία.

Εύλογο ερώτημα: Τι κάνουμε, λοιπόν, τώρα;

Επαναλαμβάνω ό, τι έγραψα πριν από καιρό[6]: προσωρινά ανατυπώνουμε το προηγούμενο βιβλίο. Λίγο παραφορτωμένο αλλά αναγνώσιμο - διδάξιμο. Και ευθύς προωθούμε διαδικασία συγγραφής νέου...Ευθύνη πολιτική και η απόφαση και η διαδικασία και η τωρινή αναποφασιστικότητα.

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Πρόκειται για το άρθρο «Τις πταίει» που δημοσιεύτηκε στην εφημερίδα «Καιροί» το 1875.

[2] « Ήχος και Απόηχος των νέων βιβλίων» (εφημ. «Το Βήμα» 24 Οκτωβρίου 2006. Ο συντάκτης του άρθρου αναλαμβάνει την ευθύνη και διαπιστώνει (από τότε) ενθουσιασμό για τα νέα βιβλία!

[3] Με ειδικό υπόμνημα το οποίο είχε τίτλο: «Δείγμα Ποιότητας - (μη) Διδαξιμότητας σχολικού βιβλίου Ιστορίας (για την Στ΄ τάξη του Δημ. Σχολείου. Ημερομ. 11-1-2006. Απαντητικό έγγραφο ΥΠΕΠΘ: 5/149/15309/13-2- 2006!.. Πόσο προβληματίστηκαν από τότε;" Δημοσιεύτηκε πρόσφατα στην εφημ. «Το Παρόν».

[4] Με τη γενίκευση χρήσης απλού ενεστώτα αναιτιολόγητα σε βιβλίο ιστορικό, όπως το κρινόμενο, πέτυχαν, νομίζω, να νεκρώσουν τον αφηγηματικό ενεστώτα , αντί να ζωντανέψουν τον ιστορικό ενεστώτα, που ζωντανεύει την αφήγηση όταν χρησιμοποιείται σωστά.

[5] Περιορίζομαι σε μια πρόσφατη συγγραφή: Ιστορία των Ελλήνων από τις εκδόσεις «Δομή»), τόμος 12ος, σελ. 53-55.

[6] (Σχετικό άρθρο στο περιοδικό «Εκπαιδευτικά», τεύχος 83-84, σελ. 161-165 (ειδικότερα στη σελ. 163 και υποσημ. 1).

 

Ασχολίαστες «αρετές» του επίμαχου βιβλίου Ιστορίας
για τα 12χρονα παιδιά (της Στ΄ τάξης του Δημοτικού)

Για τις επιστημονικές και ιδεολογικές «αρετές» του βιβλίου μίλησαν κι έγραψαν πολλοί, ειδικοί και μη. Κι έκαναν πολλές και αξιόλογες επισημάνσεις[1], που υποχρέωσαν και την «αρμόδια» πολιτική ηγεσία (με έκδηλη καθυστέρηση κα δυσφορία) να δεχτεί υπέρ των άτυχων συγγραφέων- ότι αυτοί θα αξιοποιήσουν[2] τις επισημάνσεις για βελτίωση της συγγραφής τους. Και είχε προηγηθεί πολύ ευγενικά φιλοξενημένη στην εφημερίδα «Κ» (1-4-2007) συνέντευξη της υπεύθυνης για τη συγγραφή καθηγήτριας, με τα ακόλουθα αξιοπρόσεκτα στοιχεία: στην ερώτηση του δημοσιογράφου: «θεωρείτε ότι το βιβλίο μπορεί να αφομοιωθεί από τους μαθητές...;» απαντά:

«Δεν θέλουμε να αφομοιωθεί[3] (μαθησιακά η ύλη του βιβλίου[4]). Θέλουμε να υποστηρίξουμε ένα νέο περιβάλλον[5] μάθησης, στο οποίο τα παιδιά μελετούν, αναζητούν, σκέπτονται, συμπεραίνουν και με τον τρόπο αυτό μαθαίνουν ιστορία».

Από την πλευρά μου οφείλω να διευκρινίσω ότι ως εκπαιδευτικός από την αρχή θεώρησα πιο σημαντική μια άλλη επισήμανση[6]: ότι το νέο βιβλίο από παιδαγωγική άποψη δεν είναι διδάξιμο για παιδιά 12/χρονα, που η σκέψη και κρίση και η αφομοιωτική ικανότητά τους κινείται ακόμα στο επίπεδο των συγκεκριμένων εικόνων, καταστάσεων, γεγονότων, εξελίξεων και βρίσκεται μόλις στο ξεκίνημα για ανάβαση στο επίπεδο αφηρημένων εννοιών κα αντίστοιχων εικόνων...εξελίξεων.

Συγκεκριμένα:

.α΄. Με την πρώτη ωριαία διδασκαλία (σελ. 2 του σημερινού βιβλίου) καλούνται ο δάσκαλος να διδάξει και οι μαθητές να μάθουν κάτι για την Αναγέννηση και τον Ουμανισμό[7], την Τυπογραφία, τη Μεταρρύθμιση, τους Προτεστάντες.

Η διδακτική - μαθησιακή περιπέτεια της πρώτης ώρας ολοκληρώνεται με την παράθεση (στην ίδια σελίδα 2) 10 ονομάτων λογίων κα καλλιτεχνών της Αναγέννησης, για τους οποίους οι συγγραφείς περιορίζονται στην παράθεση 20 χρονολογιών γέννησης και θανάτου των 10 λογίων - καλλιτεχνών(...). για να κάνουν τί (δάσκαλος και μαθητές) σε σχέση με αυτούς;

.β΄. Από όσα παραθέσαμε πιο πάνω ως πλαίσια διδακτικής - μαθησιακής υποχρέωσης μιας διδακτικής ώρας (δηλ. 40΄!) διαπιστώνετε, ελπίζω, ότι οι αποδέκτες του σχολικού βιβλίου αντιμετωπίζουν απερίγραπτη υπερφόρτωση διδακτέας ύλης και ότι είναι χρονικά αδύνατη η ενασχόλησή τους με ανάλυση έστω και ενός γεγονότος (π.χ. της επινόησης της τυπογραφίας)! Τι ακριβώς έγινε; Από ποιον; Πότε; Πού; Πώς; Γιατί; ποιες οι εκτιμήσεις για το επίτευγμα;

Επιμένουμε στην ανάλυση κάποιου συγκεκριμένου γεγονότος κατά την ωριαία (40λεπτη) διδασκαλία, γιατί αυτό αποτελεί αναγκαίο σημείο αναφοράς (ορατό, επισκέψιμο, ερευνήσιμο, αφηγήσιμο), για να δομηθεί η μαθησιακή διαδικασία για 12χρονα παιδιά. Ταυτόχρονα αποτελεί επίκεντρο της ζητούμενης ιστορικής αλήθειας και μαθησιακής / κριτικής / ερμηνευτικής προσέγγισης και άσκησης με ερωτήματα όπως αυτά που προσημειώσαμε και θεωρούμε σκόπιμο να επαναλάβουμε και διευκρινίσουμε:

• Τι ακριβώς έγινε; Από ποιους;
  
  
• Πού και πότε; (μέσα σε ποιες περιστάσεις);
  
  
• Πώς (λειτούργησε η σκέψη / δράση των δρώντων);
  
  
• Γιατί; (με ποια κίνητρα); Ποια ήταν τα αποτελέσματα;
  
  
• Πώς εκτιμήθηκαν τότε; Αργότερα; [Για γενική καλλιέργεια της κριτικής ικανότητας, της ερμηνευτικής διείσδυσης, του εννοιολογικού εμπλουτισμού, της συλλογιστικής δομής του λόγου].

.γ΄. Και φυσικά είναι πέρα από κάθε προσδοκία ότι κατά τη διάρκεια της 40λεπτης ενασχόλησης μπορούν και όσοι ακόμη είναι πιο σοφοί από τους συγγραφείς δάσκαλοι να ξεπεράσουν τις ατέλειες του βιβλίου για να αναλύσουν:

• · Την ανθρώπινη επινοητικότητα για τα ποικίλα επιτεύγματα των εφευρέσεων (π.χ τυπογραφία).
  
  
• · Την κοινωνική λειτουργία της διαμαρτυρίας σε όλες τις εποχές - κοινωνίες, όπου εκδηλώνονται διαμαρτυρίες από τους υπηκόους και αναγκάζονται οι εξουσίες κάτι να διορθώσουν για να μην ανατραπούν.
  
  
• · Την ανάλυση και προβολή της έννοιας Προτεστάντης (=Διαμαρτυρόμενος)

.δ΄. Ύστερα από τις επισημάνσεις αυτές αναλογίζομαι ως δάσκαλος αν:

Η διδακτέα ύλη, που έχουν εγγράψει οι συγγραφείς στη σελ. 2 για μια διδακτική ώρα, μπορεί μαθησιακά να προωθηθεί (με τον τρόπο που έλεγε η υπεύθυνη της συγγραφής στη συνέντευξή της) σε 5-6 διδακτικές ώρες των 40΄! (όπου τα παιδιά «μελετούν, αναζητούν, σκέπτονται, συμπεραίνουν και με τον τρόπο αυτό μαθαίνουν ιστορία»)!

Και αναρωτιέμαι ακόμη αν οι συγγραφείς και τα μέλη της Επιτροπής Κρίσης (που διατύπωσαν γνώμη θετική γι’ αυτή τη συγγραφή ως διδάξιμο βιβλίο στο σχολείο) έχουν κάποια εμπειρία από την αγία έδρα της σχολικής αίθουσας, όπου ανέμεναν το βιβλίο να αξιοποιηθεί διδακτικά, έστω και χωρίς την κορυφαία μαθησιακή στιγμή της «αφομοίωσης»!

.ε΄. Με τέτοια δεδομένα ως συγκεκριμένα ατοπήματα για σχολικό βιβλίο απορώ πώς μπορούν οι «αρμόδιοι» σύμβουλοι της πολιτικής ηγεσίας να εισηγούνται δηλώσεις και προσδοκίες[8] ότι οι συγγραφείς μπορούν να διορθώσουν το συγκεκριμένο βιβλίο, ώστε να είναι επιστημονικά αποδεκτό και παιδαγωγικά διδάξιμο με τη νέα δομή / μορφή του («Καθημερινή», 5-4-2007, σελ. 4) έως το Σεπτέμβρη. Γιατί εκτός από τις αντικειμενικές αδυναμίες, που είναι τόσες ώστε να οδηγούν σε ξαναγράψιμο[9] του βιβλίου, υπάρχουν και υποκειμενικές αδυναμίες δυσυπέρβλητες, γιατί:

Ή δεν μπορούσε η συγγραφική ομάδα να γράψει διδάξιμο σχολικό βιβλίο (επιστημονικά - παιδαγωγικά άψογο) στην αρχική φάση...

Ή δεν είχε δείξει την αναγκαία προσοχή. Επιπλέον, έχει τώρα υποστεί τέτοια ψυχική δοκιμασία, ώστε θα εργαστεί σε συνθήκες αιχμαλωσίας της σκέψης υπό επιτήρηση, άρα όχι αποδοτικά.

Επίσης, η σαφής πρόβλεψη της πολιτικής ηγεσίας για κάποιες πρόσθετες σελίδες[10] στη νέα συγγραφή θα οδηγήσει μοιραία σε τέτοια έκταση το βιβλίο, που είναι ήδη υπερφορτωμένο, ώστε θα προκύψει νέο βαρύ ατόπημα: δε θα μπορεί να διδαχτεί η πρόσφατη ιστορική πορεία της κοινωνίας μας...Φορτώνεται από τώρα η πολιτική ηγεσία τη βάσιμη επίκριση γι’ αυτή την αβλεψία ή απρονοησία ή συνειδητή επιδίωξη. (Προσωπικά υιοθετώ την αθωότερη εκδοχή που θα ακουστεί).

Επίλογος: Τί κάνουμε λοιπόν;[11]

Το βιβλίο που προωθήθηκε στα σχολεία για το 2006-2007 αποκαλύφθηκε ακατάλληλο για λόγους ποικίλους, με τόσα και τέτοια ατοπήματα, ώστε δε φαίνεται διορθώσιμο, μάλιστα μέσα σε κλίμα αντιδικίας, καχυποψίας, ψυχικού τραυματισμού.

Επαναφέρουμε, λοιπόν, προσωρινά για το 2007-2008 το προηγούμενο βιβλίο. Είναι λίγο παραφορτωμένο, αλλά αναγνώσιμο - διδάξιμο.

Φροντίζουμε άμεσα να επανέλθουμε στο διαγωνισμό, που δεν έχει αποδώσει κατάλληλο βιβλίο. Στο μεταξύ φροντίζουμε για ανασύνθεση ή αντικατάσταση της Επιτροπής Κρίσης (που αποδείχτηκε ανεπαρκής στην κρίση της) με πρόσωπα που να έχουν όλα εμπειρία από διδασκαλία και συγγραφή Ιστορίας.

Και κάτι άλλο: ξαναβλέπουμε το Αναλυτικό Πρόγραμμα Ιστορίας για την Στ΄ τάξη του Δημοτικού. Μπορεί λ.χ. να έχει αναφορά στη Γαλλική Επανάσταση (1789-) και στην Ελληνική (1821- ), όχι όμως και στο Διαφωτισμό (εννοιολογικά απρόσιτο για 12χρονα παιδιά). Αρκεί μια παράγραφος με τίτλο: Λόγοι που προκάλεσαν εκείνη ή τούτη την Επανάσταση..

Κλείνω με μια ευχή: όλοι μας να δούμε έναν ορισμό της φρόνησης. Θυμίζω μια διευκρίνιση - ανάλυση που έδωσε ο Δημόκριτος (απόσπ. 2): «Έστι γαρ φρόνησις τα τρία ταύτα: βουλεύεσθαι καλώς, λέγειν αναμαρτήτως και πράττειν α δει». Νομίζω ότι η διαρκής αναζήτηση φρόνησης είναι φρόνηση, ειδικά για όσους ασχολούνται με εκπαιδευτικά ζητήματα.[12]

 

[Το άρθρο αυτό αφιερώνεται σε όλους τους καλοπροαίρετους υπερασπιστές που καταφάσκουν το βιβλίο χωρίς να έχουν δοκιμάσει τη διδαξιμότητά του στη σχολική αίθουσα Δημοτικού Σχολείου κατά τη διάρκεια του πραγματικού σχολικού χρόνου]

--------------------------------------------------------------------------------

[1] Λόγου χάρη όσες περιέχονται στο Υπόμνημα της Ακαδημίας, απαντητικό σε ερώτημα της πολιτικής ηγεσίας (με ποικίλες άλλες συναφείς ειδήσεις στην εφημερίδα «Παρόν» της Κυριακής των Βαΐων και την προηγούμενη και κυρίως την επόμενη Κυριακή (8-4-2007). Επίσης, στο «Πρώτο Θέμα» του Πάσχα. Και στη «Μακεδονία» της Θεσσαλονίκης, σ. 44, την ίδια μέρα. Και σύντομα άρθρα στην εφημερίδα «Κ» από συνεργάτες όπως ο Ν. Λυγερός.

[2] Δηλώσεις που δημοσιεύτηκαν π.χ. στις εφημερίδες: «Καθημερινή» (5-4-2007), «Βήμα» (5-4-2007 και 7-8 /4 /2007).

[3] Όσο γνωρίζω αφομοίωση της διδακτέας ύλης θεωρείται η κορυφαία στιγμή της μαθησιακής διαδικασίας. Από αβλεψία (εννοιολογική πλάνη, άγνοια) διατυπώθηκε αυτή η αρνητική επιδίωξη («δε θέλουμε να αφομοιωθεί...»); Αυτή η Μεγάλη Παιδαγωγική Ιδέα;

[4] Δική μου η προσθήκη της φράσης: (μαθησιακά ...βιβλίου).

[5] Το πρόβλημα είναι αν δημιουργούν με το βιβλίο τους τέτοιο μαθησιακό «περιβάλλον» για τα 12χρονα παιδιά!! Αν οικοδομούν με εμπειρία από την αίθουσα διδασκαλίας.

[6] Γραπτό Υπόμνημα προς την Πολιτική ηγεσία , για το οποίο έγγραφο βεβαιωτικό από το ΥΠΕΠΘ, με υπογραφή του Γ.Γ. (αριθμ. Πρωτοκ. 5/149/15309/13-2-2006).Τίτλος του Υπομνήματος: «Δείγμα Ποιότητας - Διδαξιμότητας σχολικού βιβλίου Ιστορίας (για την Στ΄ τάξη του Δημοτικού Σχολείου, για 12/χρονα παιδιά)".

[7] Οι συγγραφείς δεν έκριναν παιδαγωγική υποχρέωσή τους να αποδώσουν τον όρο στην ελληνική γλώσσα των παιδιών (= ανθρωπισμός)

[8] «Καθημερινή»,5-4-2007, σελ. 4. Και «Βήμα», 5-4-2007, σελ. 14.

[9] Όσες αδυναμίες μνημονεύσαμε είναι ενδεικτικές. Θυμίζω και το Υπόμνημα της 11-1-2006 και δυο μνημόνια στο Διαδίκτυο (www.voros.gr ) .

[10] «Βήμα», 5-4-2007 (σελ. 14).

[11] Ως εδώ ασκήθηκε κριτική για τα γενόμενα, όσα γράφτηκαν με χρονικά άτονο ενεστώτα ιστορικό. Από δω και πέρα επιχειρούμε διατύπωση πρότασης. Ανάγκη να δώσουμε τα απαραίτητα στοιχεία ταυτότητας:

Από το 1976 ως το 1997 υπηρεσιακά υπεύθυνος εισηγητής για Προγράμματα- βιβλία Ιστορίας για Γυμνάσιο - Λύκειο κα αντίστοιχη ενημέρωση των διδασκόντων.

Πάνω από 10 χρόνια (1983-93) εισηγητής για τη διδακτική της Ιστορίας (και για τους μετεκπαιδευόμενους εκπαιδευτικούς της Πρωτοβάθμιας, όπου με δίδαξε πολλά το ακροατήριο για την αναγκαία παιδαγωγική ευαισθησία του εκπαιδευτικού της πρωτοβάθμιας εκπαίδευσης.

Το 1982 ή 1983 εκπροσώπησα τη χώρα μας σε έκτακτη Γενική Συνέλευση της Unesco για τη διδασκαλία της Ιστορίας, ειδικά (ανάμεσα) σε γειτονικές χώρες. Παρόντες εκεί και οι εκπρόσωποι των Υπουργείων Εξωτερικών των χωρών - μελών. (Προσωπικά θυμάμαι τον τότε εκεί πρεσβευτή μας με ευγνωμοσύνη για τη σύνεσή του).

Το 1983-84 προσθέσαμε σε σχολικό βιβλίο (Γ΄ Λυκείου Κατεύθυνσης) και το κεφάλαιο Μικρασιατικός Πόλεμος (1919- 22), με κριτήρια επιστημονικά γραμμένο... Κριτήρια έρευνας - γραφής: «αναζητούμε την αλήθεια - γράφουμε προσεκτικά με νηφαλιότητα».

Συμμετοχή σε πολλές συναντήσεις του Συμβουλίου της Ευρώπης (και ειδικότερα της ΝΑ. Ευρώπης) στη Βιένη, στην ΄Αγκυρα, στη Σόφια, στην Οξφόρδη, στη Μαγκαλία (Ρουμανία). Μόνιμα ακούονταν οι αρχές: Οι λαοί σέβονται την Ιστορία τους (και οφείλουν να σέβονται και των γειτόνων τους) με αμοιβαιότητα. Και γράφουν με νηφαλιότητα.

[12] Από την πλευρά μου θυμίζω ένα σχετικό αρθράκι με τον τίτλο: «Τι μπορεί να σημαίνει παιδαγωγική φρόνηση;» Στο Διαδίκτυο: (www.voros.gr )

 

Copyright © 2007 F. K. Voros
url: www.voros.gr e-mail: info@voros.gr